Bizans İmparatorluğu’nun 976-1077 yılları arasındaki dönemine dair bilgiler içeren Mikhail Psellos’un Khronographia (Χρονογραφία) adlı eseri Bizans tarihi açısından çok önemli bir eserdir. Dönemin imparatorları ve olayları hakkında detaylı bilgiler veren bir çalışma olan eser; II. Basileus’un iktidarı eline aldığı 976 yılından VII. Mikhael zamanına kadarki süreçte Bizans sınırları içerisinde meydana gelen siyasi, askeri ve sosyo kültürel olaylara dair ilk elden malumatlar bilgiler sunması açısından önemli bir kaynak mahiyetindedir. Bizans’ın önemli bir filozofu ve tarih yazarlarından biri olan Konstantinos Mikhail Psellos’un yedi kitaptan oluşan önemli bir dönem kaynağı niteliğindeki eseri, esasında Bizans İmparatorluğu ile Bulgarlar, Peçenekler, Selçuklular ve Oğuzlar arasındaki ilişkileri anlatmakla kalmamış; Bizanslıların kuzeyde yaşayan Ruslar ile ilişkilerini de konu edinmiştir. Bu çalışmada adı geçen eserin 1042-1056 yılları arasındaki dönemi işleyen altıncı kitabında yer alan 1043 tarihli Bizans- Rus deniz savaşı konu edinilmiştir. Söz konusu bu savaş 1043 yılında Konstantinopolis’e karşı Kiev Büyük Knezi I. Yaroslav (1019-1054) tarafından başlatılan deniz seferi sırasında gerçekleşmiştir. Sebepleri ve stratejileri açısından tarih kaynaklarında büyük eleştiriler almış olan bu savaş, Psellos tarafından bizzat şahidi olunmuş bir olaydır. Bizans tarafından meşhur Grek yahut Rum ateşi diye bilinen silahları sayesinde Rusların mağlubiyeti ile sonuçlanan bu savaş, Bizans içinde baş göstermiş olan 1043 tarihli Maniakes İsyanının akabinde gerçekleşmiştir. Devletin otoritesini ve gücünü göstermesi açısından son derece önemli olan bu savaş, çok sayıda Rus gemisinin Marmara’yı istila etmesine sebep olurken, nihayetinde Bizans tarafından başarı ile neticelendirilmiştir. Çalışmanın ana kaynağı olan Psellos’un eserinde yer alan bilgilerin modern kaynaklar ile detaylandırılması ile bu savaş özelinde hazırlanan bu çalışma da XI. yüzyıl Bizans-Rus ilişkilerine dair değerlendirmeler yapılmıştır.
Mikhail Psellos's work called Khronographia (Χρονογραφία), which contains information about the period of the Byzantine Empire between 976 and 1077, is a very important work in terms of Byzantine political and cultural history. This work, which is a work that provides detailed information about the emperors and events of the period, is an important source in terms of providing first-hand information about the political, military and socio-cultural events that took place within the Byzantine borders from 976, when Basileus II took power, until the time of Michael VII. This work of Konstantinos Mikhail Psellos, an important philosopher and one of the history writers of Byzantium, which is an important period source consisting of seven books, not only explains the relations between the Byzantine Empire and the Bulgarians, Pechenegs, Seljuks and Oghuzs; It also deals with the relations of the Byzantines with the Russians living in the north. In this study, the Byzantine-Russian naval war dated 1043, which is included in the sixth book of the mentioned work covering the period between 1042 and 1056, is discussed. This war took place in 1043 during the naval expedition launched by Grand Prince Yaroslav I of Kiev (1019-1054) against Constantinople. This war, which has received great criticism in historical sources in terms of its reasons and strategies, is an event that Psellos personally witnessed. This war, which resulted in the defeat of the Russians thanks to the weapons known by Byzantium as the famous Greek or Greek fire, took place after the Maniakes Rebellion of 1043, which broke out in Byzantium. This war, which was extremely important in terms of showing the authority and power of the state, caused many Russian ships to invade the Marmara and was ultimately concluded with success by the Byzantine side. In this study prepared specifically for this war, evaluations were made on the XI. century Byzantine-Russian relations by detailing the information in the work of Psellos, which is the main source of the study, with modern sources.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.